ไปสุดที่จุดไหน? ความคลั่งไคล้ Beauty Filters ในวงการบันเทิงจีน

beauty filters กลายมาเป็นเครื่องมือตอบสนองความคาดหวังเรื่องความงามอันไร้ที่ติ  ซึ่งเกิดจากแรงกดดันจากสังคมที่ตั้งมาตรฐานความงามในระดับสูงจนยากจะเอื้อมถึง เห็นได้ชัดจากอุตสาหกรรมบันเทิงจีนที่ขึ้นชื่อลือชาเรื่องวัฒนธรรม filter แบบจัดหนักจัดเต็ม บรรดาศิลปินดาราบางคนต้องระมัดระวังตัวเต็มที่เพื่อไม่ให้สาธารณชนประจักษ์ว่า แท้จริงแล้ว ผิวพรรณที่ไม่ได้ผ่านการรีทัชของพวกเค้าเป็นเช่นไร แม้คนดังเหล่านี้จะทุ่มเทดูแลความสวยความงามจนดูโดดเด่นเปล่งประกายกว่าใคร หากปรากฏภาพที่ดูไม่เป๊ะ หรือมีจุดบกพร่องเพียงเล็กน้อย ก็อาจจะส่งผลกระทบต่อชื่อเสียงเรื่อง visual และถูกชาวเน็ตเล่นงานอย่างไม่ปราณี

Skin Texture คือ สภาพผิวโดยรวมทุกรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็นผิวที่ดูเรียบลื่น มันเยิ้ม/แห้งกร้าน กระจ่างใส/หมองล้ำ รูขุมขนกระชับ/กว้าง ตุ่มผด สิว แผลเป็น จุดด่างดำ สีผิวที่ไม่สม่ำเสมอ ริ้วรอย ความหย่อนคล้อย ฯลฯ แม้ผิวในอุดมคติผู้คนมักจะมาในรูปแบบความสวยใสไร้ริ้วรอย ประดุจภาพนางแบบบนปกนิตยสารเงาวับ แต่ความเป็นจริงก็คือ แม้แต่ผู้ที่มีผิวเนียนละเอียดดุจผิวทารก ก็ต้องมี texture อยู่บ้าง เพราะมนุษย์ทุกคนต่างมีรูขุมขน มีเส้นริ้วรอยที่เกิดจากการแสดงความรู้สึก แม้ว่าจะได้รับการถ่ายทอดกรรมพันธุ์ผิวดีและดูแลตัวเองอย่างเข้มข้น ก็อาจจะมีบางวันที่่ผิวมีปัญหา ซึ่งหลายคนหันมาเปิดใจยอมรับว่า นี่คือเรื่องธรรมชาติที่ไม่จำเป็นต้องปกปิดหรือวิตกกังวลมากเกินไป  และยังร่วมรณรงค์ให้ผู้คนภาคภูมิใจกับ real skin

blogger รายหนึ่งได้นำภาพ raw ของตี๋ลี่เร่อปามาจุดประเด็นร้อนในโลกออนไลน์ หลายคนเยาะเย้ยเธอว่า เมื่อไร้รีทัช เธอก็ดูแตกต่างจากภาพลักษณ์สาวงามสะกดใจอย่างสิ้นเชิง แต่ก็มีคนตอบโต้แทนเธอว่า ปัญหาผิวพรรณเกิดขึ้นได้กับทุกคน ไม่ยกเว้นคนมีชื่อเสียง และเห็นได้ชัดว่า เธอดูแลตัวเองอย่างดี เฉิดฉายโชว์ผิวเรียบเนียนในอีเวนท์ต่างประเทศโดยไม่ต้องรีทัชรูปมาแล้วหลายครั้ง

ในสายตาของชาวจีนที่ยึดมั่นกับความสมบูรณ์แบบ Skin Texture เหล่านี้ควรจะถูกอำพรางไปให้เรียบ! แฟนๆ รับหน้าที่รีทัชภาพของศิลปินดาราด้วยความเต็มใจ เพราะเชื่อว่า จะช่วยส่งเสริมภาพลักษณ์ของขวัญใจให้ดูสมบูรณ์แบบ ป้องกันการโจมตีจาก haters ที่จ้องจับผิดเรื่องรูปร่างหน้าตาคนดัง เคยเกิดกรณีแฟนด้อมทะเลาะกัน เพราะมีคนที่แชร์ภาพไอดอลโดยที่ไม่ได้ผ่านการรีทัชหนักมือ แต่กลับถูกแฟนด้อมจีนกล่าวหาว่า ทำให้ภาพลักษณ์ไอดอลดูแย่เพราะไม่รีทัชให้สวยเริ่ด ถึงขนาดกล่าวหาอีกฝ่ายว่า เป็นแอนตี้แฟนที่ด้อยค่าไอดอลด้วยการแชร์ภาพที่ดูดีไม่พอ ขัดแย้งกับความงามที่แท้จริงของเธอ

ผู้ชมต่างคุ้นเคยกับภาพนักแสดงนำในซีรีส์จีนที่งดงามราวกับภาพวาด โดดเด่นด้วยผิวพรรณขาวใสและเรียบเนียนราวกับกระเบื้องเคลือบ แม้แต่อีเวนท์พรมแดงในประเทศ ภาพคนดังที่ถูกคัดเลือกมาเผยแพร่ออกสื่อก็ดูเริ่ดไม่แพ้บนจอ เมื่อแต่งองค์ทรงเครื่องไปออกงานใหญ่ทั้งที ก็จะยกทีมไปถ่ายแบบนอกรอบพรมแดง เสิร์ฟแฟนๆ ให้จุใจทั้งวีดีโอและภาพนิ่งจัดแสงและแต่งภาพสวยฉ่ำ และอาจจะทำให้สงสัยว่า ตัวตนในชีวิตจริงของพวกเค้าจะดูสมบูรณ์แบบเช่นนี้หรือไม่?

filter ถูกใช้ใน Hollywood มานานหลายปี แต่ก็เป็นเรื่องปกติที่ผู้ชมจะได้เห็น Skin Texture ของนักแสดงผ่านกล้องที่ซูมใบหน้าในฉากหนัง รวมถึงกล้องบนพรมแดงที่เก็บรายละเอียดเข้าไปถึงอณูรูขุมขน เรียกได้ว่า ให้นับเม็ดสิวให้ครบก็ไม่ใช่เรื่องยาก แต่การเผยสภาพผิวที่แท้จริงกลับเป็นเรื่องใหญ่ของดาราจีน ว่ากันว่า เมื่อคนดังจีนได้รับคำเชิญให้เข้าร่วมอีเวนท์ระดับนานาชาติ ก็ถือเป็นความท้าทายที่ต้องเตรียมตัวขนานใหญ่ นั่นเป็นเพราะว่า พวกเค้าจะไม่มีทีมงานล้อมหน้าล้อมหลังเพื่อช่วยจัดแสง แต่เป็นการโพสต่อหน้าช่างภาพจากต่างประเทศที่ต้องทำงานแข่งกับเวลาโดยที่ไม่ได้รีทัชเบลอผิวให้ดูเป๊ะ นั่นหมายความว่า สาธารณชนจะได้รับรู้ถึงสภาพผิวของคนดังที่ปราศจาก filter ซึ่งอาจจะนำไปสู่เหตุการณ์ที่ชาวไทยเรียกว่า 'ตายกล้อง getty' เกิดจากการถ่ายภาพด้วยกล้องที่มีความละเอียดสูงจนอาจจะเน้นจุดบกพร่องให้ชัดเจนยิ่งขึ้น

แม้ชาวเน็ตจะรู้ดีว่า ภาพความงามเหนือจริงที่ปรากฏในซีรีส์นั้นมี filter และ lighting เป็นตัวช่วย แต่เมื่อได้เห็นสภาพผิวในความเป็นจริงของดาราดังก็วิพากษ์วิจารณ์ไม่ยั้ง อย่างกรณีของหยางมี่ที่ปรากฏตัวบนพรมแดงเทศกาลหนังเมือง Cannes เมื่อปีที่แล้วก็ทำให้ชาวเน็ตหลายคนเหน็บแนมว่า หยางมี่ครองภาพลักษณ์สาวหน้าเด็กตลอดกาลด้วยการใช้ filter อำพรางความโรยราจากวัยได้อย่างแนบเนียน แต่เมื่อออกงานร่วมกับจางจื่ออี๋ที่อายุมากกว่าเธอ 8 ปี กลับถูกออร่าของอีกฝ่ายข่ม บ้างก็เห็นต่างว่า เรื่องแสงเงาในงานเป็นสิ่งที่ยากจะควบคุม ภาพที่ผิวของเธอดูไม่สดใสและมีริ้วรอยอยู่บ้างน่าจะมาจากมุมกล้องและแสงที่ไม่ส่งเสริมเท่าไร ที่สำคัญเธอก็ไม่ใช่สาวใส แต่เป็นนางเอกตัวแม่ที่อายุสามสิบปลายแล้ว จึงไม่ควรจับผิดกันเรื่องความเปลี่ยนแปลงจากอายุที่มากขึ้น

หลายปีก่อน สิวบนหน้าผากของ Angelababy กลายเป็นประเด็นร้อน แม้เธอจะมีสิวเพียงเล็กน้อย แต่ก็มีคนแสดงความผิดหวังที่เธอ 'ปล่อยตัว' ออกงานในลุคที่ 'ตกเกณฑ์' ความเป๊ะของนางเอกจีน ไม่เพียงแต่จะมีสิว ผิวของเธอก็ยังไม่ขาวโพลนตามพิมพ์นิยม สื่อดังจากฮ่องกงวิจารณ์อย่างไม่ปราณีว่า เธอม่ีปัญหาผิวพรรณชวนหนักใจ ทั้งสิวและผิวใต้ตาที่ดูแห้งผาก ดูทรุดโทรมเหนือคาด

แต่เมื่อพิจารณาใบหน้าหวานละมุนของ Angelababy  ที่ถูกจิกกัดว่า หน้าจริงดูดีไม่พอและแตกต่างจากภาพรีทัชเกินไป ก็ทำให้รู้สึกท้อใจอยู่บ้าง พวกดาราจีนจะต้องกดดันสักแค่ไหนนะ?

หากถามว่า ผู้ชมชาวจีนที่คุ้นเคยกับการใช้ filter ในสื่อบันเทิงจะรู้สึกสะดุดใจที่เห็นภาพที่ดูเกินเบอร์หรือไม่? ลองดูกรณีนางเอกที่ตัวจริงสวยตรง beauty standard อย่างจวีจิ้งอีแห่งตำนานรักนางพญางูขาว รูปโฉมของเธอถูกปรับเปลี่ยนจนไม่อิงกับความเป็นจริง ขาวเรืองแสงจนโครงหน้าลางเลือน จมูกแทบหายไป ชาวเน็ตก็หงุดหงิดเช่นเดียวกัน พวกเค้าวิจารณ์ว่า ภาพของนางเอกที่เหมือนเป็นตัวละคร CGI กวนใจจนยากจะโฟกัสกับเรื่องราว

แต่ในทางกลับกัน หากนักแสดงนำเผยด้านที่ไม่เป๊ะ ชาวเน็ตก็พร้อมจะตอกย้ำให้เจ็บใจ!

จันทราอัสดงคือซีรีส์ที่ตราตรึงใจแฟนๆมากมาย แต่ก็เป็นผลงานที่ถูกจับผิดหนักเช่นเดียวกัน แน่นอนว่า ไป๋ลู่จะต้องนำเสนอความงามในพิมพ์นิยมซีรีส์จีน นางเอกซีรีส์แทบทุกคนต้องมีผิวขาวเนียนใสออร่าพุ่ง ราวกับว่า พวกเธอไม่เคยสัมผัสประสบการณ์เป็นสิวมาทั้งชีวิต

แต่ผู้ชมตาเหยี่ยวก็พบกับฉากชวนสะดุด เนื่องจากนางเอกหน้าใสกิ๊งมาทั้งเรื่อง แต่เมื่อชมซีรีส์ผ่านจอโทรทัศน์ความคมชัดสูงก็สังเกตเห็นรูขุมขนและสิวเสี้ยนที่ไม่สามารถใช้รองพื้นปิดบังได้ บางคนถึงกับเรียกร้องให้ไป๋ลู่รีบทำทรีทเมนท์หรืออะไรสักอย่างเพื่อแก้ไขให้ผิวหน้าดูเรียบสม่ำเสมอทุกมุมมอง

ฉู่เฉียว จอมใจจารชน คือหนึ่งในผลงานขึ้นหิ้งของจ้าวลี่อิ่ง แต่อาจจะเป็นเพราะว่าเป็นผลงานตั้งแต่ปี 2017 จึงไม่ได้มีดราม่าเรื่อง filter หลอกตา และนางเอกก็ได้รับคำชมเรื่องความสวยน่ารักตั้งแต่ต้นจนจบ มีเพียงบางฉากที่สภาพผิวหน้าที่มีรูขุมขนกว้างและความไม่เรียบเนียน แม้จะปรากฏภาพที่ดูไม่เป๊ะแค่ไม่กี่วินาที แต่ผู้ชมกลับรู้สึกขัดใจที่ไม่มีการเบลอผิวให้สวยเรียบเนียนเหมือนกับฉากอื่นๆ บ้างก็บ่นว่า เธอน่าจะเตรียมทำเลเซอร์ไว้เพื่อจะได้ไม่หลุดจากภาพนางเอกในอุดมคติของแฟนๆ

มีคำอธิบายว่า visual อันไร้ที่ติคือจุดขายสำคัญที่คนดังสามารถเพิ่มพูนมูลค่าให้กับตัวเองได้ยาวๆ นอกจากนั้น เมื่อก้าวสู่สถานะนักแสดงชั้นนำได้สำเร็จ ก็จะต้องวนเวียนรับบทที่อายุน้อยกว่าชีวิตจริงไปอีกหลายปี  จึงไม่สามารถตัด filter ออกไปได้เลย

ว่ากันว่า ภาพนักแสดงที่ดูหลุดจากความเป๊ะในบางฉากน่าจะมาจากการปฏิบัติตามคำสั่งรัฐบาลที่ประกาศห้ามใช้  beauty filters และ makeup มากเกินความจำเป็น เพื่อช่วยส่งเสริมแนวคิดจรรโลงใจและสร้างสรรค์อย่างมีรสนิยม หลังจากซีรีส์หลายเรื่องถูก call out ว่า จัดหนัก filter ซะจนนักแสดงดูแทบไม่เหมือนมนุษย์ปกติไปแล้ว ลองดูนิ้วโป้งของหยางหยางที่กำลังประคองหน้าสวยๆ ของตี๋ลี่เร่อปาสิ เล็บของเขาหายไปไหน??

แม้แต่จงลิลี่ก็ออกโรงโพสต์เรียกร้องความเห็นใจปนขำ เพราะตอนเข้าฉากซีรีส์ Once We Get Married, เธอถูกรีทัชถุงใต้ตาออกจนหน้าแปลก! ช่วยด้วย ถุงใต้ตาหนูผิดตรงไหน??

ความคลั่งไคล้ beauty filter ในประเทศจีนได้แผ่ขยายจนระบบชำระเงินอิเล็กทรอนิกส์ Alipay ตัดสินใจเพิ่มลูกเล่นช่วยแต่งสวยในระบบสแกนหน้า เพื่อเพิ่มความมั่นใจให้กับลูกค้าที่รู้สึกไม่ดีที่ได้เห็นใบหน้าตัวเองบนจอ การแต่งภาพให้สวยโดนใจคือสิทธิส่วนบุคคลที่ไม่น่าสร้างผลเสียอะไรตามมา แต่ก็ม่ีบางคนแสดงความวิตกกังวลว่า หากหมกมุ่นกับการใช้ beauty filters จนไม่สามารถยอมรับตัวตนที่เป็นในโลกความจริง ก็อาจจะกลายเป็นปัจจัยกระตุ้นที่ทำให้เกิดภาวะความผิดปกติทางการรับรู้ภาพลักษณ์ของร่างกายหรือเกลียดรูปร่างหน้าตาของตัวเอง (Body Dysmorphic Disorder)