รู้ไว้สบายใจ "ยาคุม" มีหลากหลาย เลือกใช้แบบไหนดี

ถามพี่เข้ามาหลังไมค์กันหลายคนเลย เป็นปัญหาโลกแตกของสาวๆ อีกอย่างหนึ่งก็ว่าได้ ไม่อยากจะบอกหรอกว่า พี่ก็เคยมีปัญหาเรื่องนี้เหมือนกัน พอรู้ตัวว่าต้องคุมกำเนิดเพื่อความปลอดภัย คุมให้มีน้องตามเวลาที่เราพร้อม ถ้ายังไม่พร้อมก็ต้องคุมให้ดี แต่มันเลือกไม่ถูก ไม่รู้จะเลือกอย่างไร มีมากมายหลายชนิดให้เลือก มีแบบใหม่มาเรื่อยๆ อีกต่างหาก แถมจะถามหมอก็ยังอายเภสัชกร อายหมอเข้าไปอีก หลายความรู้สึกมันทำให้เรื่องนี้แลดูลึกลับซ่อนเงื่อน

แต่จริงๆ การเลือกยาคุมเป็นเรื่องธรรมดา มีหลักง่ายๆ ของมันอยู่ ไม่ได้ซับซ้อนอะไรเลย แม้จะมีหลายประเภท ไม่ว่าจะเป็นยาคุมชนิดแผง ยาคุมฉุกเฉิน ยาคุมแผ่นแปะ ยาคุมแบบฉีด แต่เราจะมาพูดถึงชนิดหลักๆ ที่ใช้กันแพร่หลาย แถมอีกนิดหน่อยเรื่องความเข้าใจที่สับสนต่างๆ เช่น ลืมกินยาคุม กินยาคุมรักษาสิวได้ไหม กินแล้วอ้วนไหม กินแล้วจะเป็นหมันไหม และบางคำถามยอดฮิตในใจสาวๆ

ยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดแผง

ชนิดนี้มีให้เลือก 2 แบบ คือ แบบ 21 เม็ด และแบบ 28 เม็ด ประสิทธิภาพไม่แตกต่างกัน 

• ยาคุมชนิด 28 เม็ด เม็ดยาที่เพิ่มขึ้นมา 7 เม็ดเป็นวิตามินที่ช่วยให้กินยาต่อเนื่องโดยไม่ลืม เมื่อกินหมดแผง ให้กินแผงใหม่ต่อไปได้เลย
• ยาคุมชนิด 21 เม็ด เมื่อกินหมดแผง ให้เว้นไป 7 วันแล้วจึงเริ่มแผงใหม่  

วิธีกินยาคุมแผงแรก เริ่มกินเม็ดแรก ภายใน 5 วันแรกของการมีประจำเดือน แล้วกินติดต่อกันทุกวันวันละ 1 เม็ดจนหมดแผง

เกร็ดน่ารู้* กินยาคุมไป 14 วัน จึงจะมีผลป้องกันการท้อง ดังนั้นช่วง 14 วันแรกที่กินยาแผงแรก ต้องคุมด้วยวิธีอื่นไปก่อน เช่น ใช้ถุงยางอนามัย* ถ้าลืมกิน 1 วัน  ให้กิน 2 เม็ดในวันถัดไป* ถ้าลืมกิน 2 วัน ให้กิน 2 เม็ดในวันที่สาม และอีก 2 เม็ดในวันที่ 4* ถ้าลืมกิน 3 วันขึ้นไป ควรหยุดกินยาคุมแผงนั้น แล้วไปคุมด้วยวิธีอื่นไปก่อน เช่น ใช้ถุงยาง แล้วจึงเริ่มกินแผงใหม่ในการมีประจำเดือนรอบถัดไป* ผลข้างเคียงที่อาจเกิด น้ำหนักตัวอาจเพิ่มขึ้น อาจมีฝ้าขึ้นที่หน้า เรื่องฝ้าพบได้ราวร้อยละ 10-20 ของคนที่กินยาคุม บางคนอาจมีอาการคลื่นไส้ มักหายไปเองในประมาณ 3-4 เดือน บางคนมีเลือดออกกะปริดกะปรอยทางช่องคลอด ฟังดูน่ากลัวแต่ไม่มีอันตรายและหยุดได้เอง หรือถ้าไม่หยุดแก้โดยเปลี่ยนชนิดของยา ปรึกษาเภสัชกรได้เลย* ผู้หญิงที่อายุไม่เกิน 40 ปี ไม่สูบบุหรี่ และไม่มีโรคเบาหวาน ความดันเลือดสูง เส้นเลือดตีบตัน โรคตับ มะเร็ง โรคอ้วน และโรคหัวใจ ใช้ยาคุมได้อย่างปลอดภัย* ผลพลอยได้ในทางที่ดี บางคนจะมีประจำเดือนมาสม่ำเสมอและตรงเวลา คนที่ปวดประจำเดือนบางคนจะหายปวดเลย และยังพบผลดีอีกหลายอย่าง เช่น ลดอัตราการเกิดเนื้องอกของรังไข่* ซื้อยาคุมมากินเองได้ไหม ถ้าเราไม่มีโรคประจำตัวอะไรที่เป็นข้อห้าม ซื้อกินเองได้ แต่ทางที่ดีที่สุดก่อนกินยาถ้าไปตรวจร่างกายอีกสักหน่อย และรับคำแนะนำที่ถูกต้องจากคุณหมอน่าจะดีที่สุด แถมโรงพยาบาลรัฐหลายแห่งมีบริการคุมกำเนิดในราคาถูกมาก ทั้งประหยัดและปลอดภัยด้วย

ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน

ยาคุมแบบ 2 เม็ด เม็ดแรกกินทันทีหรือภายใน 72 ชั่วโมง หลังการมีเพศสัมพันธ์ ยิ่งกินเร็วยิ่งมีประสิทธิภาพมาก เม็ดที่สองกินหลังเม็ดแรก 12 ชั่วโมง ชื่อก็บอกอยู่แล้วว่าฉุกเฉินเท่านั้น เช่น กรณีถุงยางอนามัยแตก หรือถูกข่มขืน เพราะตัวยามีขนาดฮอร์โมนสูง มีผลข้างเคียงเยอะ และที่สำคัญต้องไม่กินยาคุมฉุกเฉินเกิน 2 กล่อง หรือ 4 เม็ดต่อเดือน เพราะอาจจะทำให้เกิดผลข้างเคียงกับรังไข่ในระยะยาวได้ ใครเห็นเพื่อนสาวกินยานี้บ่อยๆ ถ้ารักกันจริงต้องเตือนให้เลิกนะ ไม่ดีต่อร่างกายมากจริงๆ

เกร็ดน่ารู้* ยาคุมฉุกเฉินไม่ใช่ยาทำแท้ง แค่เป็นยาที่ลดโอกาสการตั้งครรภ์

ยาคุมกำเนิดชนิดแผ่นแปะ

สาวๆ ขี้ลืมน่าจะสนใจวิธีนี้ พี่ก็ใช้อยู่บางช่วง มันโอเคเลย ลักษณะเป็นแผ่นแปะบริเวณผิวหนัง แปะได้ทุกส่วนของร่างกาย ตัวยาในแผ่นแปะจะดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือด ออกฤทธิ์ป้องกันการท้องได้ผลดีถึง 99% เหมือนกับชนิดกิน อีกทางเลือกสำหรับสาวปลาทองที่กินยาคุมแบบแผงต้องลืม ต้องทิ้งกันไปทุกแผงตลอด

เกร็ดน่ารู้* ไม่มีผลข้างเคียงทำให้อ้วน ช่วยลดผลกระทบต่อการทำงานของตับ ไม่มีผลระยะยาว

ยาฉีดคุมกําเนิด

ใครไม่กลัวเข็ม วิธีนี้นิยมใช้กันมาก มีประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดสูง ทำได้ง่าย สะดวก และมีราคาถูก ระยะเวลาในการคุมกำเนิดขึ้นอยู่กับชนิดของยาฉีดที่ใช้ ส่วนใหญ่จะมีระยะตั้งแต่ 1-3 เดือน ฉีดครั้งเดียวป้องกันได้ 3 เดือน

เกร็ดน่ารู้* เวลาที่เหมาะสำหรับฉีดเข็มแรกคือ ระหว่าง 5 วันแรกของการมีประจำเดือน และฉีดเข็มต่อไปทุก 3 เดือน* ยามีผลทำให้รอบเดือนเปลี่ยนแปลง มาไม่ตรงเวลา อาจมีประจำเดือนน้อย กะปริดกะปรอย หรือประจำเดือนไม่มา

ความเข้าใจผิด

• กินยาคุมรักษาสิว

ยาคุมกำเนิดไม่ได้เกิดมาเพื่อรักษาสิว ยาคุมกำเนิดมีหลายชนิด ปริมาณฮอร์โมนแตกต่างกัน บางชนิดตอบสนองได้ดีกับสิวที่เกิดจากฮอร์โมน ทำให้อาจมีผลข้างเคียงช่วยรักษาสิว ลดอาการปวดท้องก่อนมีประจำเดือนได้ แต่ไม่ได้หมายความว่าทุกคนกินได้ คนเป็นสิวไม่ควรเสี่ยงซื้อยาคุมกำเนิดกินเอง ควรปรึกษาคุณหมอเพื่อพิจารณาและวินิจฉัยในหลายๆ ด้าน การกินยาคุมกำเนิดรักษาสิวมีผลข้างเคียงต่อระบบต่างๆ ในร่างกาย จัดอยู่ในพวกยาอันตราย ต้องจ่ายยาโดยแพทย์เท่านั้น

• ยาทำแท้ง

ถามกันเข้ามามากแบบลับๆ อีกเหมือนกันเรื่องยาทำแท้ง ฟังดูแรงมากนะ แต่มีขายกันเกลื่อนเน็ตเลย พี่ก็ไม่เข้าใจ ยาจริง ยาปลอมก็ไม่รู้ สาวๆ อย่าไปกินสุ่มสุ่มห้าเด็ดขาดเลย มันอันตรายมาก ถ้าเกิดปัญหาปรึกษาคนที่ไว้ใจได้ แล้วไปพบคุณหมอที่น่าเชื่อถือ คุณหมอจะแนะนำทางเลือกที่ปลอดภัยให้ได้ เพื่อให้เราตัดสินใจดีๆ ก่อนเข้าไปเสี่ยงกับเรื่องแบบนี้

นอกจากยาคุมกำเนิดชนิดต่างๆ ที่ว่ามา ยังมีวิธีป้องกันท้องไม่พร้อมอีกอย่างหนึ่งที่พี่ชอบใช้มากเลยล่ะ เป็นวิธีที่ง่ายที่สุด สะดวกที่สุด สนุกที่สุดด้วย แต่ก็ต้องอาศัยความเป็นสาวมั่นขั้นสูงสุด ซึ่งจะเป็นวิธีไหนอย่างไร อย่าลืมติดตามกันคราวหน้าเลย